Với lợi nhuận 40%, dường như như các nhà bán lẻ đang hưởng mức lợi chênh lệch khá cao so với người buôn sỉ. Phải chăng tôm đang là mặt hàng được các nhà bán lẻ sử dụng để bù đắp cho sự tăng trưởng âm của các loại hải sản khác?
Áp lực lợi nhuận từ văn hóa siêu thị
Xuất khẩu tôm vào Mỹ, thị trường lớn nhất thế giới này, quả thực không phải “ngon ăn” như chúng ta tưởng. Bởi vì mặc dù người tiêu dùng đang phải trả mức giá cao ngất ngưởng khi mua tôm, nhưng giá sỉ mặt hàng này vẫn không có bất kỳ dấu hiệu nhích lên.
Ông Richard Barry, Giám đốc chương trình của Viện Thủy sản Quốc gia Mỹ (NFI) cho biết khoảng cách lợi nhuận giữa các nhà bán sỉ và bán lẻ tôm ở Mỹ đã lên tới 40%, có nghĩa giá trung bình người tiêu dùng phải chi trả là 9,03 USD/pound, trong khi người nuôi chỉ thu về không quá 4 USD/pound.
Hiển nhiên, người tiêu dùng Mỹ đã và đang quay lưng với mặt hàng protein đắt đỏ này và thay thế bằng các sản phẩm rẻ hơn như ức gà (có giá trung bình 4,19 USD/pound), sườn heo (4,56 USD/pound), và thịt bò xay (5,02 USD/pound).
Ông Sandro Coglitore, Chủ tịch Omarsa phát biểu tại Hội nghị Thượng đỉnh ngành Tôm 2023. Ảnh: Dan Gibson
Trong bài phát biểu tại Hội nghị Thượng đỉnh ngành Tôm 2023, ông Travis Larkin, Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành công ty nhập khẩu Seafood Exchange đã nói: khi lợi nhuận về tay các nhà bán lẻ cao đến như vậy, thị trường kỳ vọng họ sẽ tung ra các chương trình giảm giá hay khuyến mãi. Nhưng năm nay dường như điều đó không xảy ra. “Nếu bạn không làm việc trong ngành thị trường, bạn sẽ cảm thấy thật khó hiểu khi tại sao các nhà bán lẻ không “chia sẻ” lợi nhuận cho khách hàng bằng các chương trình khuyến mãi, nhưng đó là văn hóa kinh doanh của siêu thị. Bởi vì đôi khi những người quản lý mặt hàng hải sản phải chịu áp lực từ cấp trên, đặc biệt trong siêu thị, áp lực của người quản lý là phải duy trì và đảm bảo được mức lợi nhuận nhất định mà cấp trên giao phó.”, ông Barry nói.
Nếu như vậy, quả thực trách nhiệm của người quản lý ngành hàng là phải thu về khoản lợi nhuận đúng như kế hoạch, bất chấp số lượng bán ra nhiều hay ít. Trong trường hợp này, họ sẽ không còn nghĩ đến bán ra bao nhiêu, mà chỉ cần biết thu về bao nhiêu. Thậm chí một số còn cảm thấy phấn khích với điều này, bởi họ cho rằng với lượng tôm tồn kho giá rẻ, họ có thể bán ra bằng giá thị trường và thu về khoản lợi nhuận tương đối tốt. Ông Larkin nói: “Những thông tin này tôi nắm được khi nói chuyện với rất nhiều chuỗi siêu thị mà năm ngoái họ phải chứng kiến lượng hàng bán ra thấp khủng khiếp. Oải thực sự các bạn ạ. Thị trường diễn biến không hề tốt chút nào.”
Không có khuyến mãi, không có giảm giá, thị trường sẽ ngưng trệ. Theo ông Larkin dường như người tiêu dùng đã vô tình “được luyện” cho thói quen chờ giảm giá mới mua hàng.
Theo báo cáo mới đây, tổng sản lượng nhập khẩu tôm vào Mỹ nửa đầu năm 2023 giảm 18% về sản lượng và 29% về giá trị so với cùng kỳ năm ngoái. Nguyên nhân một phần do người tiêu dùng không nhận được trợ giá như thời kỳ đại dịch Covid-19. Ông Barry nói: “Trong tình huống này, giải pháp tốt nhất là giảm giá và chọn lọc sản phẩm để bán. Nhưng trong 11 năm trở lại đây, giá bán lẻ tôm chưa khi nào dưới 7,7 USD/pound. Ngoài ra xét về khía cạnh nào đó, tôm đang là mặt hàng để bù đắp thua lỗ từ việc kinh doanh các sản phẩm protein khác.”
Các nhà bán lẻ đang áp giá cao cho các sản phẩm tôm tồn kho mà họ mua vào từ thời kỳ khủng hoảng chuỗi cung ứng. Đồng thời họ đang phải duy trì khoảng cách giá giữa các kích cỡ tôm, đặc biệt giữa tôm tồn kho cỡ nhỏ và tôm mới nhập khẩu cỡ lớn. Kết quả là sau 2 năm rưỡi chịu áp lực lợi nhuận, các nhà bán lẻ đang trên đà phục hồi rất tốt.
Nhà sản xuất nên làm gì?
Tại Hội nghị Thượng đỉnh ngành Tôm 2023, các đại biểu đã thảo luận và thừa nhận nhu cầu tiêu dùng tôm tại Mỹ không có dấu hiệu phục hồi, do đó các nhà sản xuất có lẽ phải tìm cách thích nghi với bối cảnh bình thường mới. Ông Sandro Coglitore, Chủ tịch nhà cung cấp tôm Omarsa ở Ecuador nói: “Chúng tôi phải học cách cắt giảm chi phí sản xuất. Chúng tôi có thể gia tăng sản lượng, nhưng nếu tiêu dùng hay nhu cầu thế giới không bắt kịp lượng cung, thì biện pháp tăng sản lượng để giảm chi phí hoàn toàn phản tác dụng. Đây đúng là tình huống khó, nhưng về lâu dài người nuôi tôm cũng cần tìm cách sản xuất tôm giá rẻ, nếu không đây sẽ là vấn đề mãi không thể giải quyết.”
An Vy
(Theo Undercurrent)
